بيكارى

52 - گفتم : چه توصيه ديگرى به جوانان داريد؟
فرمود: بايد مواظب باشد جنون جوانى او را مست نكند و گرفتار غرور و خودخواهى و بدمستى نگردد. از مستى جوانى برحذر باشد.
53 - عرض كردم اى معلم انسانها! به جوانان بيكار چه توصيه اى مى فرماييد؟
فقال عليه السلام : مع الفراغ تكون الصبوه . (53)
(بيكارى بلاى بزرگى است كه مى تواند اساس بسيارى از فتنه ها باشد).
لغزشها و شكستها در اثر بيكارى است . (آدم بيكار سربار جامعه است و شخصيت خود را خردشده مى پندارد).
جوان نبايد از كار كردن ، هر چند سخت باشد شانه خالى كند زيرا:
ان يكن الشغل مجهده فاتصال الفراغ مفسده . (54)
درست است كه كار كردن زحمت دارد ولى بايد دانست كه بيكارى مداوم ، مفسده انگيز خواهد بود.
و ان الله يبغض العبد الفارغ .
و خداوند آدم بيكار را دشمن مى دارد.
(آرى عزت و غناى نفس و استقلال راى يك انسان و شخصيت او، در كار و تلاش و طلب روزى حلال و سربار جامعه نبودن است . هر چند امروزه يافتن كار مشكل شده ، ولى يك انسان داراى هنر و ذوق و همت بلند هرگز بيكار نمى ماند.)
سربار جامعه مورد نفرين خداست . رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: ملعون من القى كله على الناس . (55)
ملعون است كسى كه بار خود را بر دوش جامعه گذارد و از سفره ديگران بخورد. و پيامبر صلى الله عليه و آله وقتى جوانى را مى ديدند و از او خوششان مى آمد، از شغل او مى پرسيدند اگر خدمت ايشان عرض ‍ مى كردند كه بيكار است ، مى فرمود: از چشم من افتاد. سقط من عينى . (56)
54 - گفتم : بعضى افراد امروز خيلى توقعشان بالا است و شغلهاى نان و آب دار و پر درآمدى مى خواهند و به كارهاى كم درآمد قانع نيستند؟
فرمود: الحرفه مع العفه خير من الغنى مع الفجور . (57)
اگر حرفه و شغل مختصرى باشد به نحوى كه بتوان زندگى را اداره كرد بهتر است از ثروت زياد كه همراه خيانت و گناه باشد. با به قول پيامبر صلى الله عليه و آله : ما قل و كفى خير مما كثر و الهى .
ثروت اندك ولى با كفايت (و حلال ) بهتر از ثروت زيادى است كه تو را از خدا غافل و سرگرم (دنيا) سازد. (جوانان بايد از بلندپروازى بر حذر باشند، به زندگى ساده و همراه با قناعت و عفت بسازند تن به كار بدهند و از كار كردن هر چند سخت باشد، نهراسند و شانه خالى نكنند.
جوانمردى و نان اندك و حلال خوردن ، زندگى كردن ، بسيار شيرين تر و لذيذتر است از سفره هاى رنگين و با ذلت و خوارى زندگى كردن ، و به قول معروف :
هر كه نان از عمل خويش خورد
نت از حاتم طايى نبرد

پاورقی

53- غررالحكم .
54- ارشاد مرحوم مفيد، ص 141.
55- وسائل الشيعه ، ج 5، ص 133.
56- بحارالانوار، ج 23، ص 6.
57- نهج البلاغه ، نامه 31.