عوامل شكست و خوارى

127 - پرسيدم : شكست و ذلت يك ملت يا يك فرد را در چه مى بينيد؟
فقال عليه السلام : من تكبر على الناس ذل . (132)
فرمودند: (طغيان ، تكبر، گردنكشى زيرا:) كسى كه نسبت به مردم تكبر نمايد، ذليل و خوار خواهد شد.
128 - آيا رفتار يك فرد يا يك ملت مى تواند در شكست و پيروزى او نقش ‍ داشته باشد؟
فقال عليه السلام : رب عزيز اذله خلقه و ذليل اعزه خلقه . (133)
فرمودند: (البته كه نقش دارد) بسا عزيزانى كه اخلاق و رفتار ناپسندشان آنها را به ذلت و خوارى انداخته و چه بسا مردم پست و كوچكى كه صفات پسنديده ، آنان را عزيز و محبوب ساخته است .
129 - عرض كردم : اماما، ديگر چه عاملى آدمى را به شكست و خوارى دچار مى سازد؟
فقال عليه السلام : من غلب عقله هواه افلح و من غلب هواه عقله افتضح . (134)
فرمودند: (هواپرستى و به فرمان عقل و خرد نبودن زيرا) كسى كه عقلش ‍ مغلوب تمايلات نفسانيش باشد سرانجام رسوا و مفتضح مى گردد.

پاورقی

132- تحف العقول ، ص 88.
133- سفينه ، خلق .
134- مستدرك ، ج 2، ص 287.