فرزندان و نماز

73 - پرسيدم : فرزندان پسر خود را از چند سالگى به نماز خواندن داريم ؟
فقال عليه السلام : مروا صبيانكم بالصلوه اذا كانوا ابناء سبع سنين و فرقوا بينهم فى المضاجع اذا كانوا ابناء عشر سنين .
فرمود: در هفت سالگى فرزندان (پسر) خود را به نماز واداريد و در ده سالگى بستر خواب آنها را از يكديگر جدا كنيد.
74 - پرسيدم : آيا فرزندان حق ديگرى بر ما دارند؟
فرمودند: و حق الولد على الوالد ان يحسن اسمه و يحسن ادبه و يعلمه القران . (76)
حق فرزند بر پدرش اين است كه او را با اسم خوب نامگذارى كند و ادب و تربيتش نمايد و به وى قرآن مجيد را تعليم دهد.
و لا ميراث كالادب . (77)
هيچ ارثى مانند ادب و اخلاق ، پر ارج و گرانمايه نيست .
و حسن الادب افضل نسب و اشرف سبب . (78)
ادب و تربيت خوب از هر بستگى خويشاوندى و بستگى سببى شريفتر بوده و افتخارآميز است .
و من كلف بالادب قلت مساويه . (79)
آن كس كه ادب بر وى تحميل شود و تربيت ، نفس سركش او را مهار نمايد، گناهان او كم مى شود.
75 - گفتم : از چه طريقى مى توان به مراتب عاليه دست يافت ؟
فقال عليه السلام : بالتعب الشديد تدرك الدرجات الرفيعه و الراحه الدائمه . (80)
فرمود: آدمى با تحمل رنجهاى سخت ، و زحمتهاى فراوان و سنگين آدمى به پايه هاى بلند زندگى و آسايش دائمى نائل مى شود.
76 - عرض كردم كه اى مراد و محبوب من ، بعضى پدران ، اولاد خود را خوب درك نمى كنند و توقع دارند آنان نيز مثل دوران گذشته خودشان باشند و با همان آداب و رسوم خو بگيرند؛ آيا درست است ؟
حضرت فرمود: (خير) لا تقسروا اولادكم على آدابكم فانهم مخلوقون لزمان غير زمانكم . (81)
آداب و رسوم زمان خودتان را با زور و فشار به فرزندان خويش تحميل نكنيد، زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده اند.

پاورقی

76- نهج البلاغه ، قصص ، ص 1264.
77- نهج البلاغه .
78- غرر.
79- غرر.
80- غررالحكم .
81- شرح ابن ابى الحديد، ج 20، ص 367.