كلمه 83:

متن حديث :
من اسرع الى الناس بما يكرهون قالوا فيه مالا يعلمون.242
ترجمه :
كسى كه شتاباند بسوى مردمان چيزى را كه مكروه شمرند و دوست نداشته باشند كه بايشان گفته شود لاجرم بگويند در حق او چيزى را كه ندانند بواسطه غالب شدن قوه غضبيه بر عقول ايشان نزد شنيدن ناملايم و مكروه پس كسيكه عزت و آبروى خود را خواهد چيزى را كه مردم ناخوش دارند بآنها نگويد خواه از روى جدى باشد يا از روى مزاح.

بدهقان نادان چه خوش گفت زنمگو آنچه طاقت ندارى شنودچه دشنام گوئى دعا نشنوىچه نيكو زده است اين مثل برهمن   بدانش سخن گوى يا دم مزنكه جو كشته گندم نخواهد درودبجز كشته خويش مى‏ندروىبود حرمت هر كس از خويشتن

ابان بن احمر روايتكرده كه شريك بن اعور كه يكى از اصحاب با اخلاص اميرالمؤمنين عليه السلام بوده بر معاويه وارد شد معاويه لعنه الله گفت كه تو شريكى و خدا شريك ندارد و تو پسر اعورى و چشم صحيح بهتر از اعور است و تو زشتى و جيد بهتر از زشتى است با اين حال چگونه سيد و بزرگ قوم خود شدى!؟
شريك گفت تو معاويه‏اى و معاويه يعنى ماده سگى كه عوعو كند و سگها را بصدا درآورد و تو پسر صخرى و سهل بهتر از صخر است و تو پسر حربى و سلم و صلاح بهتر از حرب و جنگ است و تو پسر اميه‏اى و اميه مصغر امه است كه كنيزكى باشد با اينحال چگونه خود را اميرالمؤمنين گفتى معاويه در غضب شد شريك از نزد او بيرون شد و مى‏گفت:

ايشتمنى معاوية بن صخرفلا تبسط علينا يابن هند   و سيفى صارم و معى لسانىلسانك ان بلغت ذرى الامانى‏243

و هم نقل است كه وقتى معاويه بعقيل گفت مرحبا به آن كسى كه عمويش ابولهب است عقيل گفت و اهلاً بآن كسى كه عمه‏اش حمالةالحطب است معاويه گفت اى عقيل چه گمان ميبرى در حق عمويت ابولهب و او را در چه حال فرض ميكنى گفت هر گاه داخل جهنم شدى بطرف دست چپ خود نظر افكن خواهى يافت او را كه عمه‏ات را فراش خود قرار داده و بر روى او خوابيده آنوقت ببين ناكح بهتر است يا منكوج و عمه معاويه همان حمالةالحطب زوجه ابولهب است كه ام‏جميل نامش است.244
قال على بن الحسين (عليه السلام) من رمى الناس بما فيهم رموه بما ليس فيه.245
يعنى كسيكه بدگوئى كند براى مردم بچيزيكه در ايشان باشد ايشان دشنام دهند او را بچيزى كه در او نباشد.

پاورقی

242) نهج‏البلاغه ص 1103 حكمت 34.
243) سفينةالبحار 1/697.
244) سفينةالبحار 1/181.
245) بحار 78/160.