مومن چگونه است ؟

89 - عرض كردم : اى اميرمومنان ، مومن را چگونه مى بينى ؟
فرمودند: عنوان صحيفه المومن حسن خلقه . (95)
سرلوحه كتاب سعادت بشر ملكات پاك و سجاياى اخلاقى او است .
90 - عرض كردم : نشانه هاى مومن چيست ؟
فرمودند: (بسيار زياد است از جمله اينكه ):
لا يحيف فى حكمه و لا يجور فى علمه ، نفسه اصلب من الصلد، حيائه يعلو شهوته و وده يعلو جسده و عفوه يعلو حقده . (96)
مومن در مقام داورى ستم نمى كند، و در آنچه مى داند ظلم نمى نمايد؛ ايمان به خدا، اراده اش را آنچنان نيرومند نموده كه گويى از سنگ سخت ، محكمتر است . حجب و حياء ايمان ، شهوتش را مهار نموده ، و راه سركشى و تجاوز را بر او بسته است . مودت و محبت روحانى بر حسدش غلبه كرده ، و بر كسى رشك نمى برد، و سجيه عفو و اغماض اخلاقى حس كينه توزى و انتقام جويى را در مزاجش خاموش نموده است .
91 - آيا مومن تملق مى گويد؟
فرمود: (هرگز) ليس من اخلاق المومن الملق و لا الحسد الا فى طلب العلم . (97)
تملق گفتن و حسد ورزيدن از خلقيات مردان با ايمان نسبت مگر در راه فرا گرفتن علم و دانش .
92 - گفتم : آيا پيامبر صلى الله عليه و آله درباره معرفى مومن ، سخنى دارند؟
بله - آن حضرت فرمودند: مشمولا بحفظ الله مويدا بتوفيق الله ، لا يحيف على من يبغض ، و لا ياثم فى من يحب لا يجور، و لا يعتدى ، لا يقبل الباطل من صديقه و لا يرد الحق على عدوه .
مومن در حفظ و صيانت خداوند است و توفيق خداوند پيوسته مددكار اوست .
به علت دشمنى ، بر دشمن ستم نمى كند و به سبب دوستى در مورد دوست مرتكب گناه نمى شود، ظالم و تجاوز كار نيست ، به ناحق تحت تاثير دوستى نمى رود تا سخن باطلى را از دوست بپذيرد و تحت تاثير دشمنى نيست تا حقى را از دشمن برگرداند.
93 - عرض كردم : مومن چه كند كه با درآمد كم بسازد و قانع باشد؟
فرمودند: من اكثر ذكر الموت وصى من الدنيا باليسير . (98)
هر كه بسيار به ياد مردن و جدايى از دنيا باشد از حرص و فزون طلبى رهايى يابد و با مقدار كمى از آنچه در زندگى دنيا نياز دارد، راضى مى شود.
94 - عرض كردم : مولاى من ، رمز موفقيت كارها، در چيست ؟
فقال عليه السلام : شاوز قبل ان تعزم و فكر قبل ان تقدم . (99)
فرمودند: پيش از هر تصميمى مشورت نما، و قبل از هر اقدامى در كار (و عواقب آن ) فكر كن .
95 - پرسيدم : از چه افرادى دورى كنيم ؟
قال عليه السلام : اياك و صحبه من الهاك و اغراك فانه يخذلك و يوبك . (100)
از دوستى و مصاحبت با كسى كه تو را از امور خير، دور و سرگرم غير مى كند و تو را مغرور مى سازد، دورى كن كه تو را خوار سازد و گمراه نمايد.

پاورقی

95- بحار، ج 15، ص 97.
96- سفينه البحار، خلق .
97- تحف العقول ، ص 207.
98- نهج البلاغه ، كلمه 349.
99- غرر.
100- غرر.