این نوشتار بحثی است که مرحوم آیة الله حاج شیخ محمد رضا جعفری (ره)در دروس امامت خود درباره معنای واژه ولی بیان داشته و پیش از آن نیز در کنگره ی غدیر لندن القا نموده‌اند
(فرهنگ واژگان فارسی به فارسی)
یوم
روز, ایام جمع
(اسم ) روز
روز گردیدن
الیوم
· 1 - امروز 2 - اکنون الحال : والیوم منصب مذکور بیادگار بیگ برادر او مرجوع است .
· امروز . وقت حاضر . اکنون
يكى از مراحلى كه قرآن يأس كفار را اعلام مىكند روز غدير است. زيرا هنگامى كه مشركان مشاهده كردند مردى كه از نظر علم و تقوا و قدرت و عدالت بعد از پيامبر در ميان مسلمانان بىنظير بود به عنوان جانشينى آن حضرت انتخاب شد و از مردم براى او بيعت گرفت، يأس و نااميدى نسبت به آينده اسلام آنها را فرا گرفت و دريافتند كه اين دين و آئين ريشهدار و پايدار است. از اين رو قرآن فرمود: «اليوم يئس الذين كفروا من دينكم فلا تخشوهم واخشون...» .
«ولایت»واژه ای عربی است که از کلمه «ولی » گرفته شده است. «ولی » در لغت عرب، به معنای آمدن چیزی است در پی چیز دیگر; بدون آنکه فاصله ای در میان آن دو باشد که لازمه چنین توانی و ترتبی، قرب و نزدیکی آن دو به یکدیگر است. از اینرو، این واژه با هیئت های مختلف (به فتح و کسر) درمعانی «حب و دوستی » ، «نصرت و یاری » ، «متابعت و پیروی » ، و «سرپرستی » استعمال شده که وجه مشترک همه این معانی همان قرب معنوی است.
على عليه السلام پيامبر نيست; اما وزير است. وزير براى چه شخصيّتى؟
براى پيامبرى كه شريف ترين و والاترين پيامبران، اشرف مرسلين، بزرگوارترين آن ها و نزديك ترين آن ها به خداوند سبحان است.
معنای لغوی هدایت:
هدايت از نظر معناي لغوي به معناي دلالت و راهنمايي كردن است. و اين راهنمايي گاهي فقط در حد (ارائه طريق) و نشان دادن راه محدود است، گاهي فراتر از (ارائه طريق) به مفهوم (ايصال الي المطلوب) و رساندن شخص به مقصد است. اما در مجموع آنچه از واژه هدايت فهميده مي شود اين است: هدايت دلالت و رساندن به غايت با ارائه طريق است چون ارائه طريق نحوي از ايصال به مطلوب و رساندن شخص به مقصد است. (براي اطلاع از تفصيل اين بحث به منبع ذيل مراجعه شود. (الميزان، ج 1، ص 34)
يارى كردن خدا به وضوح به معنى يارى كردن آئين او است ، يارى كردن پيامبر او ، و شريعت و تعليمات او ،
و لذا مى بينيم در مساله جانشينى پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلّم) كه در مفهوم ارث مالى داخل نيست به اين آيه - در بعضى از روايات
اسلامى - استدلال شده است ،(تفسیرنمونه ذیل آیه74انفال)
گفتار حذیفه درباره غدیر
حذیفه حضور خود را در واقعه غدیر چنین نقل می کند:
معنای لغوی مولی:
لفظ "مولا" به حسب لغت برشانزده معنا اطلاق مى شود:
1 - مالك 2 - ربّ 3 - معتق (آزاد كننده ) 4 - معتق (آزاد شده ) 5 - همسايه 6 خلف و قدام (يعنى پشت سر و پيش رو) 7 - تابع 8 - ضامن جريره (يعنى هم سوگند كه پيمان با او بسته باشند) 9 - داماد 10 - ابن عم 11 - منعم 12 - منعم عليه (انعام كرده شده بر او) 13 - محب و دوست 14 - ناصر و معين 15 - مطاع و سيد 16 - اولى به تصرف در امور.
