سایر مباحث

به چند دليل بايد گفت خير: الف- طبق روايات اهل سنت، پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) شبى مى ‏خواست وارد قبر و يا قبرستانى شود كه دستور داد چراغ روشن كردند1 . ب- سيره و روش مسلمين همواره بر اين بوده كه بر روى قبور بعضى از صحابه و صلحا چراغ و به اصطلاح قنديل روشن مى ‏كرده ‏اند: * قنديل بر روى قبر ابوايوب انصارى، در قرن چهارم2 . * قنديل بر روى قبر زبيربن عوام، در قرن چهارم3 . 1. الجامع الصحيح، ج 3، ص 372 2. تاريخ بغداد، ج 1، ص 154 3. المنتظم، ج 14، ص 383

الف دليلى بر حرمت، جز روايت ابى الهياج نيست1. و نيز اين روايت از نظر سند مورد اشكال است؛ زيرا وكيع و حبيب ‏بن ابى ‏ثابت از راويان سند اين حديث هستند و هر دو از نظر اهل سنت مورد بحث مى ‏باشند. ب- در دلالت حديث نيز جاى بحث و گفتگو وجود دارد؛ چون «وَ لا قَبراً الّا سوّيته» به معناى تخريب بناى قبور نيست بلكه به معناى مسطح كردن آن در مقابل تسنيم؛ يعنى بلند كردن قبر و بالا آوردن؛ آن همانند كوهان شتر است. 1. صحيح مسلم، ج 3، ص 61.

در پاسخ اين پرسش بايد به چند نكته بپردازيم: الف- افرادى كه در سند اين حديث آمده اند، يا ضعيف هستند و يا مجهول؛ مثلًا «عبدالوارث» نزد علماى رجال اهل سنت مردود است، چون قَدَرى مسلك بوده‏ است. و «ابوصالح» مردّد بين ضعاف و ثقات است و «عبداللّه بن عثمان» منكر الحديث و ابن بهمان، شناخته شده نيست. پس حديث از نظر سند مشكل دارد.

در پاسخ اين پرسش، از كتاب و سنّت مى ‏توان بهره جست و فعل صحابه نيز بر آن بوده: الف- قرآن كريم: وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ ...1 . «اگر به خود ستم كردند، سراغ تو مى ‏آيند و استغفار مى‏ كنند و تو اى محمد، براى آنان طلب مغفرت كنى ...». 1. سوره نساء، آیه 64.