آیه 3، سوره مائده : انوار درخشان

انوار درخشان،  ج‏4 ، ص 333   

«الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ» كلمة «اليوم» منصوب و ظرف زمان براى جمله «يئس» مي باشد و الف و لام آن اشاره به زمان نزول آيه است (يعنى امروز) و كلمة «مِنْ دِينِكُمْ» نيز متعلق به همان جمله است و مفادش آنست كه امروز دين اسلام از خطر منافقين و بيگانگان (يهود و مسيحيان) ايمن گشت و آنها نيز از فتنه جوئى و كار شكنى عليه مسلمانان نااميد شدند از اين جهت آسوده خاطر باشيد زيرا پس از اجراء اين دستور بيگانگان نمي توانند در باره دين اسلام خرده بگيرند و القاء شبهه نمايند و در ميان مسلمانان اختلاف بينگيزند بلكه اهل ايمان فقط از خودشان بيمناك باشند كه در اثر تمرد از اين حكم و كفران نعمت اختلاف در ميان آنان راه يابد و مورد غضب پروردگار قرار گيرند و نتايجى از دين اسلام نبرده و از آن بى ‏بهره شوند.

و جمله‏ «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً» نيز همين معنا را بيان نموده و تعقيب مينمايد.

يعنى امروز است كه پروردگار احكام دين اسلام را بحد كمال رسانيد و نعمت تعليم و تربيت بشر و برنامه قرآن را باتمام رسانيد و مفاد جمله‏ «وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً».

نيز آنستكه امروز پروردگار براى جامعه بشر دين اسلام را برنامه سعادت و وسيله نيكبختى قرار داد و برنامه قرآن را براى مكتب عالى اسلام مقرر فرموده‏

انوار درخشان، ج‏4، ص: 334

و از آن خشنود است.

بديهى است اين دو جمله هيچ ارتباطى با آيه‏ «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَ الدَّمُ» ندارد زيرا اين آيه بيان حرمت و پليد بودن مردار و خون و گوشت خوك و ساير اقسام مردار است كه بحكم فطرت و خرد حرام و پليد و مورد نفرت طبع خردمندان بوده و هست و نيز در آيات چندى كه قبل بر آن نازل شده تصريح بحرمت و پليدى آنها شده است.

پس دو جمله‏ «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا» و جمله‏ «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ» كه براى تامين خاطر مسلمانان و امتنان بآنها است بطور حتم بصورت جمله معترضه در وسط آيه‏ «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ» نوشته شده آيا هنگام نزول آيه‏ «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ» پروردگار اين دو جمله معترضه‏ «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ» را در آن درج فرموده و يا اينكه رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم دستور فرموده كه در وسط اين آيه درج و نوشته شود مدرك صحيح در دسترس نيست.

نسخه شناسی 

درباره مولف

کتاب شناسی

منابع: 

حسينى همدانى سيد محمد، انوار درخشان‏، تحقيق: محمد باقر بهبودى‏، تهران‏، كتابفروشى لطفى‏، 1404 ق‏، چاپ اول‏، ج4، صص 333-334