سخن حسن بصرى در فضائل امير المؤمنين عليه السّلام‏

ابان مى ‏گويد: اين حديث را بنقل از ابو ذر براى حسن بصرى نقل كردم. او گفت:

سليم و ابو ذر راست گفته ‏ا ند. على بن ابى طالب داراى سبقت در دين و علم و حكمت و فقه، و نيز در رأى و مصاحبت (با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله)، و هم در فضل و كمالات، و در فاميل و دامادى، و در شجاعت در جنگ، و در بخشش و نيكى و علم به قضاوت، و در نزديكى با پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و علم به حكم بين مردم و فيصله خصومت و در امتحان دادن در اسلام است.
على در هر كارى بلند مرتبه است1. خدا على را رحمت كند و بر او درود فرستد.
سپس حسن بصرى گريه كرد بطورى كه محاسنش تر شد.

ابان مى‏ گويد: به او گفتم: اى ابو سعيد2، آيا به كسى غير از پيامبر هم وقتى ياد مى ‏كنى «صلى اللَّه عليه» مى‏ گويى؟ گفت: هر گاه مسلمين را ياد كردى بر آنان رحمت فرست، و بر محمد و آل محمد صلوات بفرست، و على افضل آل محمد است.

گفتم: اى ابو سعيد، از حمزه و جعفر و فاطمه و حسن و حسين هم افضل است؟

گفت: آرى بخدا قسم، از آنان افضل است. و چه كسى شك دارد كه او از آنان افضل است؟

پرسيدم: براى چه؟

گفت: نام شرك و كفر و بت‏پرستى و شراب خوارى بر او جارى نشده است. و على از آنان افضل است به خاطر سبقت در اسلام و علم به كتاب خدا و سنت پيامبرش، و اينكه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله به فاطمه عليها السّلام فرمود: «ترا به ازدواج افضل امتم در آوردم»، كه اگر در امّت افضل از او بود استثنا مى‏ كرد. و اينكه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بين اصحابش برادرى ايجاد كرد و بين على و خودش برادرى قرار داد. پيامبر صلى اللَّه عليه و آله هم خودش و هم برادرى كه براى خود قرار داد از همه افضل است.

و او را در روز غدير خم نصب كرد و براى او صاحب اختيارى بر مردم را واجب كرد همان طور كه براى خود واجب كرده بود،

و فرمود: «هر كس من صاحب اختيار اويم على صاحب اختيار اوست». و به او گفت: «تو نسبت به من بمنزله هارون نسبت به موسى هستى» و اين سخن را به هيچ يك از اهل بيتش و احدى از امتش جز او نفرموده است. او سوابق بسيار و مناقبى دارد كه احدى از مردم مثل آنها را ندارد.

ابان مى‏ گويد: به حسن بصرى گفتم: افضل اين امّت بعد از على عليه السّلام كيست؟ گفت: همسر او و دو پسرش.

گفتم: بعد چه كسى؟ گفت: سپس جعفر و حمزه. افضل مردم اصحاب كساء هستند كه آيه تطهير در باره ايشان نازل شده است. در آن (كساء) پيامبر صلى اللَّه عليه و آله خود و على و فاطمه و حسن و حسين را كنار يك ديگر جمع كرد و فرمود:

«اينان مورد اطمينان من و عترت من از اهل بيتم هستند»، خداوند هم بدى‏ها را از ايشان برد و آنان را پاك گردانيد. امّ سلمه گفت: مرا نيز همراه خود و آنان داخل كساء نما. فرمود: اى ام سلمه، تو بانوى نيكوئى و عاقبتت هم خير خواهد بود، ولى اين آيه فقط در باره من و اينان نازل شده است.

• 1. «ب»: على در هر فنى عالم بود.
• 2. «ابو سعيد» كنيه حسن بصرى است.