قاضى محمّد بن علىّ بن محمّد شوكانى- صنعانى

(در سال 1173 -خود نامبرده تاريخ ولادت خود را در« البدر الطالع» نقل از پدرش چنين نگاشته و ديگرى تاريخ وفات او را 1172 ضبط كرده- متولد و در 1250 وفات يافته)، فقيهى است با احاطه و مسلّط در علوم و آراسته به فضائل، تأليف زيادى دارد و همه تأليفات او نيكو و پسنديده است، شرح حال كاملى از او و بقلم خودش در كتاب خودش «البدر الطالع» جلد 3 ص 214- 225 موجود است مشايخ و استادان خود را در حكمت و كلام و فقه و اصول فقه و حديث و فنون آن و معانى و بيان و علوم عربيّه ذكر نموده و از رساله‏ها و نوشته‏هاى خود بالغ بر يكصد كتاب تعداد نموده و تأليفات ديگرى هم دارد كه ضمن- تعداد كتب و مؤلفاتش از آنها نام برده و كسى كه حاشيه بر كتاب او «البدر الطالع» نوشته استدراك نموده و از مؤلّفات ديگر او ياد كرده، بسيارى از تأليفات او چاپ شده و همه دلالت دارد بر تسلّط و احاطه او بفنون و علوم شرعيّه از كتاب و سنّت و آنچه مربوط بآندو است از معرفت استادان حديث و مسانيد آنها، و نيز شرح حال او در مقدّمه كتاب ديگر او موسوم به «نيل الاوطار» موجود است كه بقلم حسين بن محسن سبعى نوشته شده- كتاب مزبور در هشت مجلّد در بولاق مصر بچاپ رسيده است. حديث او در نزول آيه تبليغ درباره امير المؤمنين عليه السّلام پيرامون قضيه غدير نقل از تفسيرش «فتح القدير» خواهد آمد.