شيخ ابو صادق، سليم بن قيس هلالى عامرى كوفى، از خواص اصحاب امير المؤمنين و امام حسن و امام حسين و امام زين العابدين و امام باقر(علیهم السلام) است.
سليم، دو سال قبل از هجرت به دنيا آمده و در نتيجه، هنگام شهادت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) 12 سال داشته است.
او در 16 سالگى وارد مدينه شده و در ابتداى ورود با حوادث دردناكى روبرو شد.
سليم، در پيشگاه معصومين (علیهم السلام) مورد وثوق بوده و از علوم سرشار آنان بهره مند شده است. او از قدماى علماى اهل بيت (علیهم السلام) است و از بزرگان اصحاب آنان محسوب شده و نزد آنان محبوبيت خاصى داشته است.
او صاحب «كتاب اسرار آل محمد صلى الله عليهم اجمعين» يا «كتاب سليم بن قيس» است كه كتابى مشهور بوده و شهرت سليم نيز بيشتر به خاطر همين كتاب اوست، زيرا اين كتاب اولين كتابى است كه بعد از پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلم تأليف شده و به دست ما رسيده است.
سليم بن قيس مشاهده كرد كه اميرالمؤمنين،على (علیه السلام)خانه نشين شده و كتاب خدا را با رأى و دلخواه خود تفسير و تأويل كرده اند. از طرفى عموم مردم را از نقل حديث منع كرده و آنها را وادار كرده اند كه فقط به قرائت كلمات قرآن اكتفا كنند.
اولين اقدام سليم ملازمت امير المؤمنين على (علیه السلام) بود كه آن را در تمام حالات بر خود لازم دانست و خود را به منابع وحى متصل نمود. سپس با اصحاب آن حضرت به خصوص سلمان و ابوذر و مقداد ارتباط خصوصى پيدا كرد.
در سن 25 سالگى به سفر حج رفت و خطابه ابوذر را در كنار خانه خدا شنيد و آن را نوشت. سپس به مدينه باز گشت و در مدينه بود تا زمانى كه ابوذر را در سال 34 هجرى به ربذه تبعيد كردند. او به عنوان عيادت ابوذر به ربذه رفت و در آنجا مطالبى از ابوذر پرسيد و جوابهاى او را در كتابش ثبت كرد.
در ابتداى خلافت حضرت، سليم به سن 37 سالگى رسيده بود و زمينه براى ثبت و ضبط حقايق برايش آماده تر بود، ولى برخى به جاى قدردانى و استفاده از مقام والاى امامت و عصمت، به خاطر منافع دنيوى بناى مخالفت با امير المؤمنين على (علیه السلام) را گذاشتند و مقدمات جنگ با آن حضرت را فراهم كردند.
در همه اين قضايا سليم در كنار آن حضرت بود و از اوليا و خواص اصحاب آن حضرت به شمار مى آمد.
سليم از فدائيان لشكر امير المؤمنين (علیه السلام) بود كه معروف به«شرطة الخميس» بودند شرطة الخميس عده زيادى از اصحاب امير المؤمنين (علیه السلام) بودند كه با خود عهد كرده بودند شمشير را به دست گرفته و هر چه مولايشان دستور داد بدون هيچ گونه سؤال و توضيح خواستن، آن را عمل نمايند و آن حضرت نيز بهشت را براى آنان تضمين نمايد.
او پس از پيروزى در جنگ جمل همراه حضرت على (علیه السلام) وارد بصره شد و خطبه آن حضرت را در شهر بصره و در خانه زياد نوشت.
سليم در جنگ صفين نيز در لشگر امير المؤمنين (علیه السلام) بود و با يك دست شمشير و با دست ديگر قلم به دست گرفته بود و به دفاع از آن حضرت و ثبت وقايع مى پرداخت.
در طول ايام خلافت امير المؤمنين (علیه السلام)، سليم خطبه هاى حضرت را ثبت نموده و در موارد مختلفى از كتابش آورده است.
بعد از شهادت آن حضرت در سال 40 هجرى، سليم از اصحاب امام حسن (علیه السلام) و بعد از شهادت آن حضرت در سال 50 هجرى در شمار اصحاب امام حسين (علیه السلام) در آمد پس از شهادت آن حضرت نيز در شمار اصحاب امام زين العابدين (علیه السلام) قرار گرفت.
سليم در زمان حجاج بن يوسف در سال 75 هجرى متوارى شد و از شهرى به شهر ديگر فرار مى كرد تا خود را از ستم او حفظ كند و سرانجام در سرزمين فارس به شهر بزرگى به نام «نوبند جان» در نزديكى شيراز رسيد.
سليم در آنجا اقامت گزيد و پس از تربيت نوجوانى به نام «ابان بن ابى عياش» كتاب خود را به او سپرد و در سال 76 هجرى، در سن 78 سالگى، پس از عمرى خدمت در راه محمد و آل محمد (علیهم السلام) به سوى معشوق و معبود خويش پر كشيد.
رحمت خداوند بر او باد