تفسير اثنا عشري، ج9، ص: 46
ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ (29)
ترجمه:
آن گاه بايد مناسك حج و حلق و تقصير را به جاى آرند (يعنى سر بتراشند و ناخن و موى بسترند تا از احرام به درآيند) و به هر نذر و عهدى كه (در حج) كردند (يا به هر پيمانى كه با خدا و خلق بستهاند) وفا كنند و طواف را گرد خانه عتيق (بيت الحرام كعبه) به جاى آرند. (29)
ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ: پس بجا آورند همه مناسك حج را، يا تا زايل كنند وسخ و چرك خود را نزد احلال به تراشيدن سر، و زدن شارب، و گرفتن ناخن و ازاله موى زير بغل و عانه و غسل بدن و تطيب. قول دوم اقوى است.
وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ: و تا وفا كنند به نذرهاى خود، يعنى به آنچه نذر كرده باشند از حج و غير آن از طاعت كه در اين ايّام در مكه بجا آورند تا به جهت آن، ثواب ايشان مضاعف گردد. نزد ابن عباس مراد نحر بدن است و اين دال است بر وجوب وفاى به نذر مطلقا با حصول شرايط آن.
وَ لْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ: و تا طواف كنند زيارت و طواف نساء و غير آن مثل طواف وداع و طواف عمره به خانه آزاد از غرق در روز طوفان، يا از تملك مردمان، يا از تسلط جباران و حافظ آن از ايشان، و استيصال اصحاب فيل كه قصد تخريب آن خانه كرده بودند شاهد ظاهرى است بر اين مدعا.
سعيد بن جبير نقل نموده كه تبع متوجه مكه شد به قصد تخريب خانه كعبه.
چون به غدير رسيد، فالج شد، هر چند اطباء در معالجه او كوشيدند فايده نكرد.
پس جمعى از اهل ايمان نزد او آمدند گفتند: اى ملك خانه را خدائى هست كه هر كه قصد آن نمايد او را به بليه مبتلا سازد و او را از آن باز دارد. و اگر خواهى به مكه روى، عزم را جزم كن كه تعرضى به آن خانه نرسانى تا خدا تو را شفا دهد. بر اين عزم جازم شده، متوجه مكه شد حق تعالى او را شفا مرحمت نمود.
امر كرد تا خانه كعبه را جامه فاخر پوشانيدند و اول كسى كه كعبه را جامه پوشانيد او بود، و هزار شتر قربانى نمود، و اهل حرم را به صله و عطا نوازش نمود، و آن موضع را كه فرود آمد مطابخ نام نهاد به جهت طبخ زيادى كه نمودند. «1»
جهت تسميه خانه كعبه به بيت العتيق- در محاسن و علل و قمى- از حضرت صادق عليه السّلام: ناميده شد بيت العتيق به سبب آنكه آزاد شد از غرق.
پی نوشت:
(1). تفسير ابو الفتوح رازى، ج 8، ص 91.