تفسير اثنا عشري، ج12، ص: 360
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى (55)
ترجمه:
پس (اى بشر) به كدام يك از نعمتهاى پروردگارت جدل و انكار مىكنى؟ (55)
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى: پس به كدام نعمتهاى پروردگار خود شك مىكنى. در اينكلام اگرچه مخاطب آن حضرت است اما مقصود آن استماع غير است و مخاطب فى الحقيقه غير است، زيرا آيات قرآنى عبرت به عموم لفظ است نه خصوص سبب، پس تذكر باشد بر عموم مردمان در هر عصر و زمان تا روز قيامت. و امور معدوده اگرچه عذاب و نقمتاند، اما از حيثيت آنكه متضمن عبر و مواعظ و زواجر باشند مر اهل اعتبار را و مشتملند بر انتقام انبياء و مؤمنان از كفار و تسلى خاطر مبارك حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله است، از اين جهت به نعم مسمى گشته.
تتمه: ابن عباس نقل نموده كه چون حضرت رسول صلّى اللّه عليه و آله مأمور شد كه على بن ابى طالب عليه السّلام را نصب نمايد در امر خلافت و به خلقان برساند كه امام بر حق او است و نيابت شايسته آن حضرت است. از قوم و اقرباى خود خائف بود به حدى كه مىترسيد آسيبى به آن حضرت برسانند تا جبرئيل نازل و آيه «وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ» «1» آورد. پس حضرت آنچه مأمور بود در غدير خم بجا آورد از مردم بيعت گرفت. پس جبرئيل نازل و اين آيه آورد:
«فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى» «2». پس اى شنونده از خواب غفلت بيدار و از ضلالت هشيار شو كه حق از جانب حق بر پيغمبر به حق در امامت به حق هويدا و آشكار گرديد.
پی نوشت:
(1) سوره مائده آيه 67.
(2) منهج الصادقين، ج 9، ص 94- 95 بطور مبسوطتر.