شيخ فاضل و فقيه جمال الدين و شرف المعتمدين ابو عبد الله مقداد بن عبد الله بن محمد بن حسين بن محمد سيورى حلى اسدى غروى معروف به فاضل سيورى و فاضل مقداد
پيرامون كتاب
در زمينه آيات الاحكام تاليفات زيادى توسط علماى محقق شيعه اعم از متقدمين و متاخرين صورت گرفته ليكن هيچيك از آنها از جهت شهرت كتاب و اقبال اهل تحقيق نسبت به آن، مانند كتاب كنز العرفان، اثر پر محتوا و متقن فقيه محقق و مدقق جناب فاضل سيورى نيست. و اين برجستگى به جهت بيان رسال مولف و تحقيقات عميق وى و فوائد گسترده كتاب است.
در نتيجه اين ويژگى ها آوازه اين تاليف چون فضل و كمال مولفش بين خاص و عام پيچيده، علما و فضلا و اهل تحقيق رغبت زيادى نسبت به آن نشان داده اند.
بين اين كتاب و كتاب مجمع البيان فى تفسير القرآن اثر امين الدين الفضل بن الحسن الطبرى شباهت هاى بسيارى از جهت نظم و ترتيب مطالب، زيبايى كلام و اتقان و انسجام وجود دارد.
فاضل سيورى در بيان اقوال علما و نقل احاديث و شان نزول آيات، بهره هاى فراوانى از تفسير مجمع البيان برده و از آن اقتباس نموده است.
اشتهار و اعتبار كنز العرفان نزد علماى اهل سنت هم مشابه تفسير مجمع البيان به طوريكه يكى از علماى معاصر آنها در كتاب خود التفسير و المفسرون اين كتاب را به عنوان يكى از چهار تفسير برتر معرفى نموده است و مىنويسد: مقداد بن عبد الله بن محمد بن الحسين بن محمد سيورى يكى از علماى مذهب اثناعشرى است كه در بين آنها به علم و فضل و تحقيق و تدقيق مشهور و داراى تاليفات فراوانى است.
در ادامه مطلب چنين آورده است: روش اين كتاب در پرداختن به آيات الاحكام بر خلاف ابن عربى و جصاص كه ترتيب سورهها و آيات قرآن بحث كرده اند بر اساس بابهاى فقهى است و ضمن بيان احكام شرعى بر طبق آيات قرآن و نقل نظرات مذاهب ديگر و رد آنها هم مىپردازد.
نسخه ها
تصحيح و مقابله اين كتاب بر اساس دو نسخه چاپى و چند نسخه خطى انجام پذيرفته دو نسخه چاپى يكى به صورت مستقل و با قطع وزيرى و ديگرى در حاشيه تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام مى باشد.
از ميان نسخه هاى خطى سه نسخه را در اينجا ذكر مى كنيم:
1- نسخه قديمى تصحيح شدهاى كه داراى حواشى بسيارى است ليكن تعدادى از صفحات آن مفقود شده است.
2- نسخه تصحيح شده خطى به خط زيباى مسعود بن حيدر الحسني الزواري كه در سال 979 ه. ق به نگارش درآمده و داراى حواشى متفرقه و يك لوح مذهب در ابتداى آن است.
3- نسخه خطى تصحيح شده به خط على اكبر بن عين الله ويسى كه در سال 1401 نوشته و داراى حواشى متفرقه است.
اين دو نسخه اخير در كتابخانه مرحوم آيت الله مرعشى نجفى موجود است.