اين كتاب شريف، مجموعه دعاهايى است كه امام زين العابدين (علیه السلام) انشا فرموده اند و امام محمد باقر(علیه السلام) فرزند بزرگوارشان آنها را نوشته اند و امام جعفر صادق (علیه السلام) نيز در مجلس حاضر بوده و آنها را مى شنيده است.
حجم كتاب
كتاب صحيفه سجاديه داراى پنجاه و چهار دعا است كه شامل مباحث عرفانى، اخلاقى، اعتقادى، اجتماعى و سياسى مى باشد.
منزلت و اعتبار
كتاب صحيفه سجاديه در ميان علماى شيعه به انجيل اهل بيت (علیهم السلام) وزبور آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) ملقب گرديده است و همانطور كه انجيل عيسى (علیه السلام) و زبور داود (علیه السلام) دو كتاب آسمانى حاوى علوم و حكم بوده اند، صحيفه هم علوم و حكمى را در بر دارد كه جهانيان را به سعادت و نيك بختى مى رساند.
در بسيارى از اجازات علماى اماميه نيز اين كتاب را به «اخت القرآن» يعنى خواهر قرآن وصف نموده اند.( در برابر نهج البلاغه كه آن را«اخ القرآن» يعنى برادر قرآن گفته اند).
شيوهاى ابتكارى
كتاب صحيفه سجاديه بسيارى از حقايق و علوم و معارف اسلامى را از راه دعا و درخواست از خداوند متعال به مردم جهان گوشزد مى فرمايد و خدا و رسول و امام را با برهانى كه روى دو پايه عقل و علم استوار است به همگان معرفى مى كند.
اين كتاب خفتگان راه حق و حقيقت را بيدار كرده و اوصاف حسنه و اخلاق نيكو را، كه سزاوار خردمندان است، مى آموزد و چگونگى حاجت خواستن از خداى تعالى و دعا نمودن درباره يكديگر را ياد مى دهد و همگان را به راه خدا شناسى راهنمايى مى كند.
توصيه به حاكمان
امام (علیه السلام) در كتاب صحيفه، بزرگان و فرمانروايان و زمامداران را به فروتنى و مهربانى در برابر زيردستان و ضعيفان جامعه تشويق مى نمايد و به هنگام جنگ راههاى كمك خواستن از خداوند متعال را براى غلبه بر دشمن نشان مى دهد.
سند صحيفه سجاديه
صحيفه سجاديه را علاوه بر امام محمد باقر (علیه السلام)، زيد بن على (علیه السلام)- برادر آن حضرت- نيز، نوشته است. اين نسخه بعد از شهادت زيد، به وسيله فرزندشان يحيى بن زيد و توسط متوكل بن هارون در اختيار محمد و ابراهيم، پسر عموهاى يحيى بن زيد قرار گرفته است.
متوكل بن هارون مى گويد: من نسخه زيد بن على (علیه السلام) را با نسخه امام محمد باقر (علیه السلام) كه نزد امام صادق (علیه السلام) بود، مقايسه كردم و حتى يك حرف با هم فرق نداشتند.
امام جعفر صادق (علیه السلام) صحيفه سجاديه را بر برخى از ياران خود مانند متوكل بن هارون نيز املا كرده اند و نسبت كتاب صحيفه سجاديه به امام زين العابدين (علیه السلام) در ميان علما و فقهاى شيعه متواتر است.