در روايتى از پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله آمده است: امام على علیه السلام چنان منزلت و مرتبتى دارد كه جز خدا و رسول صلی الله علیه و آله كسى را ياراى شناختن او نيست. (مناقب آل ابىطالب، 3/310)
فضائل امام علی علیه السلام در قرآن
مفسران و مورخان شيعه و سنى بر آناند كه بيش از سيصد آيه درباره امام على علیه السلام نازل شده است. (على كيست؟، 315)؛ آياتى همانند تبليغ (سوره مائده/67)، ولايت (سوره مائده/55)، اولى الامر (سوره نساء/ 59)، مباهله (سوره آل عمران/ 61)، تطهير (سوره احزاب/ 33) و مودت (سوره شورى/ 23).
فضائل امام علی علیه اسلام در روایات
روايات فراوانى نيز در اين باره در منابع روايى به چشم مىآيند. حتى علماى اهل سنت معتقدند درباره فضائل هيچ يك از اصحاب پيامبر صلی الله علیه و آله همچون امام على علیه السلام روايت نقل نشده است. (تهذيب التّهذيب، 7/ 339)
برخى از اين احاديث عبارتاند از: غدير، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار، حدیث ثقلين، حدیث سفينه، حدیث علی مع الحق و حدیث باب علم.
ايمان و عبادت
امام على علیه السلام در ايمان، پرهيزگارى، زهد، عبادت و يقين يگانه بود؛ چنان كه پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله درباره او مىفرمايد: «اگر آسمانها و زمين در يك كفّه جاى گيرند و ايمان على در كفه ديگر، بى گمان ايمان او سنگينتر است». (فضائل الخمسة، 1/231)
علم و حكمت
بنابر روايات، امام على علیه السلام از دانش لدنّى بهرهمند بوده است؛ دانشى كه از سوى خداوند افاضه مىگردد. نيز از روايات بسيارى برمىآيد كه دانش امام على علیه السلام از همه مردم - جز پيامبر صلی الله علیه و آله - بيشتر بوده است. (الارشاد، 22)
سخاوت و ايثار
خانه امام على علیه السلام پناهگاه مستمندان و تنگدستان بود. سخاوت امام علیه السلام را همه ستودهاند و حتى قرآن كريم نيز از آن ياد كرده است: «...كسانى كه اموال خويش را شب و روز، نهان و آشكار انفاق مىكنند». (سوره بقره/ 274)