فضائل و مناقب امام علی علیه السلام

در روايتى از پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله آمده است: امام على علیه السلام چنان منزلت و مرتبتى دارد كه جز خدا و رسول صلی الله علیه و آله كسى را ياراى شناختن او نيست. (مناقب آل ابى‏طالب، 3/310)

فضائل امام علی علیه السلام در قرآن

مفسران و مورخان شيعه و سنى بر آن‏اند كه بيش از سيصد آيه درباره امام على علیه السلام نازل شده است. (على كيست؟، 315)؛ آياتى همانند تبليغ (سوره مائده/67)، ولايت (سوره مائده/55)، اولى الامر (سوره نساء/ 59)، مباهله (سوره آل عمران/ 61)، تطهير (سوره احزاب/ 33) و مودت (سوره شورى/ 23).

فضائل امام علی علیه اسلام در روایات

روايات فراوانى نيز در اين باره در منابع روايى به چشم مى‏آيند. حتى علماى اهل سنت معتقدند درباره فضائل هيچ يك از اصحاب پيامبر صلی الله علیه و آله همچون امام على علیه السلام روايت نقل نشده است. (تهذيب التّهذيب، 7/ 339)
برخى از اين احاديث عبارت‏اند از: غدير، حدیث منزلت، حدیث یوم الدار، حدیث ثقلين، حدیث سفينه، حدیث علی مع الحق و حدیث باب علم.

ايمان و عبادت

امام على علیه السلام در ايمان، پرهيزگارى، زهد، عبادت و يقين يگانه بود؛ چنان كه پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله درباره او مى‏فرمايد: «اگر آسمان‏ها و زمين در يك كفّه جاى گيرند و ايمان على در كفه ديگر، بى گمان ايمان او سنگين‏تر است». (فضائل الخمسة، 1/231)

علم و حكمت

بنابر روايات، امام على علیه السلام از دانش لدنّى بهره‏مند بوده است؛ دانشى كه از سوى خداوند افاضه مى‏گردد. نيز از روايات بسيارى برمى‏آيد كه دانش امام على علیه السلام از همه مردم - جز پيامبر صلی الله علیه و آله - بيشتر بوده است. (الارشاد، 22)

سخاوت و ايثار

خانه امام على علیه السلام پناهگاه مستمندان و تنگدستان بود. سخاوت امام علیه السلام را همه ستوده‏اند و حتى قرآن كريم نيز از آن ياد كرده است: «...كسانى كه اموال خويش را شب و روز، نهان و آشكار انفاق مى‏كنند». (سوره بقره/ 274)