این نوشتار بحثی است که مرحوم آیة الله حاج شیخ محمد رضا جعفری (ره)در دروس امامت خود درباره معنای واژه ولی بیان داشته و پیش از آن نیز در کنگره ی غدیر لندن القا نموده‌اند
«معناى اول را كه رب باشد نمى توان مراد از مولى در حديث رسول الله گرفت، زيرا لازمه آن كفر است.و معناى دوم و سوم تا سيزدهم را نيز نمى توان گرفت، زيرا لازمه آن كذب و دروغ است، چون معلوم است كه صحيح نيست بگوئيم: هركس كه رسول خدا عموى اوست، يا مثلا معتق اوست، يا مالك اوست، يا شريك اوست، و يا هم پيمان و هم عهد با اوست، على بن ابيطالب هم عموى او، و يا معتق او، و يا مالك او، و شريك او، و هم عهد با اوست، و معناى چهاردهم تا هيجدهم يعنى صاحب و همسايه و وارد بر قبيله و داماد و قريب را نمى توان مراد از حديث گرفت، چون لازمه اش سخافت و كوتاهى معرفى و بى ارزش بودن اين خطبه مهم است.
حدیث غدیر از احادیثی است که تواتر آن را بزرگان و دانشمندان علم رجال و حدیث اهل سنت تأیید کرده اند ؛ بنابراین نمی توان در اصل صدور آن تردید کرد که ما این مطلب در مقاله «تواتر حدیث غدیر از دیدگاه اهل سنت» به صورت کامل بررسی کرده ایم ؛ اما این که منظور رسول خدا صلی الله علیه وآله از جمله «من کنت مولاه فعلی مولاه» ولایت و امامت امیر مؤمنان علیه السلام بوده و یا صرف محبت و دوستی آن حضرت ، بحثی است اساسی که از گذشته تاریخ به شکلی مستمر بین مورّخان ، محدثان و متکلمان شیعه و سنی جریان داشته و دارد.
خطبه ي غدير منشور دائمي اسلام تلقي مي شود و داراي محتوايي فراگير نسبت به همه ي جوانب اسلام بصورت کلي است. ولي بحثهاي علمي در متن حديثِ غدير عموماً در کلمه ي «مولي» و معاني عرفي و لغوي آن مرتکز است اين بدانجهت است که قطب اصلي حديث جمله ي «مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاهُ»- که در حساسترين موقعيت خطبه ادا شده است- و هرگاه بصورت اختصار به حديث غدير اشاره شود همين جمله مد نظر قرار مي گيرد، و راويان و محدثين نيز در هنگام اختصار به همين جمله اکتفا نموده و قرائن همراه آن را حذف کرده اند.
