پيوند ازدواج از مقدس ترين پيوندهاست كه دين به ارمغان آورده است.با پيوند ازدواج زندگى دو همسر دگرگون مىشود.اين پيوند در صورتى از پايدارى بهره ور است كه دو ركن فيزيكى آن يعنى زن و شوهر همتراز يكديگر باشند.همترازى در فرهنگ،عقيده،زيبايى و مال و منال و سن و موقعيت اجتماعى در ديدگان و فرهنگ عمومى ملاك است،ليكن دينشاخص مهم همترازى را در ايمان و عقيده مىداند.اگر دو همسر در ايمان همتراز هم باشند معيارهاى ديگر از اهتمام آن چنانى برخوردار نمىباشند.شرح اين ماجرا در كتاب فاطمه عليها السلام الگوى زندگى آمده است. (1) آنچه در اين بخش مورد توجه است،اين كه گاهى برخى از افراد از لحاظ معنوى از مقام و مرتبهاى بهرهور هستند كه كمتر افرادى همتا و همتراز آنان قرار مىگيرند و گاهى برجستگى افراد آنچنان است كه چه بسا همتاى آنان منحصر به فرد مىباشد.
رسول الله صلى الله عليه و آله فرزندان متعددى دختر و پسر داشت كه برخى از دختران وى ازدواج هم نمودند.در مورد آنان رسول الله صلى الله عليه و آله يك برخورد عادى داشت و با خواستگاران هيچ گونه سختگيرى روا نداشت و حتى افرادى چون خليفه سوم وقتى به خواستگارى آمد دختر خود را به وى تزويج كرد.
ليكن دختر ديگر رسول الله صلى الله عليه و آله فاطمه زهرا كه سيدة نساء العالمين است امر ازدواجش با سايرين تفاوت مهم دارد.اختيار و تصميم ازدواج آن نه تنها به دستخود دختر و حتى پدر بزرگوارش چون رسول الله صلى الله عليه و آله نمى باشد،بلكه عالم غيب در اين باره تصميم مىگيرد.افراد فراوانى از صحابه رسول الله صلى الله عليه و آله و قريش بمانند ابوبكر،عمر،عبد الرحمن عوف و...به خواستگارى اين دختر آمدند، (2) و با اين كه از لحاظ اجتماعى برخى از آنها قرابتسببى هم با رسول الله صلى الله عليه و آله داشتند.(ابو بكر پدر زن رسول الله صلى الله عليه و آله بود.)و مناسب بود كه حضرت با درخواست آنها موافقت مىكرد.ليكن با سكوت به تمام خواستگاران جواب رد دادند.اين جواب رد به گونهاى بود كه آنان متوجه شدند كه امر ازدواج فاطمه عليها السلام يك موضوع عادى نيست.تصميم آن بهعالم غيب و ملكوت ارتباط دارد.كه رسول الله صلى الله عليه و آله خود اظهار داشت:ما انا زوجت عليا و لكن الله«عز و جل»زوجه ليلة اسرى بى عند سدرة المنتهى. (3)
«فاطمه را من به همسرى على در نياوردم بلكه خداى سبحان اين پيوند را در شب معراج برقرار نمود.»و نيز اظهار داشتخداى سبحان بين من و على پيوند برادرى برقرار نمود و خداى سبحان از بالاى هفت آسمان دخترم را به على بن ابى طالب تزويج نمود:ان الله آخى بينى و بين على بن ابى طالب و زوجه ابنتى من فوق سبع سماواته. (4)
اين پيوند آسمانى به اين خاطر است كه زير آسمان نيلگون تنها على همتاى دختر رسول الله صلى الله عليه و آله مىباشد:
امام صادق عليه السلام:لو لا ان الله خلق امير المؤمنين لفاطمة ما كان لها كفو على الارض.«اگر خدا على عليه السلام را نمى افريد براى فاطمه عليها السلام همتا وجود نداشت.»اين نيز افتخار و فضيلت ديگرى استبراى على كه تنها همتاى دختر رسول الله صلى الله عليه و آله است.در بين صحابه رسول الله صلى الله عليه و آله از مهاجرين و انصار كسى به اين فضيلت دسترسى ندارد. همگان به اين فضيلت قبطه خوردند.كه عمر خود اعتراف كرد:سه فضيلت نصيب على شد كه اگر يكى از آنها نصيب من مى شد برتر بود از شترهاى سرخ موى،ازدواج با فاطمه عليها السلام و پرچم دار بودن جنگ خيبر و آيه نجوا. (5) در هر صورت اين پيوند مقدس بين على و فاطمه عليها السلام در سال دوم هجرى اندكى بعد از جنگ بدر برقرار مىشود. (6)
مراسم ازدواج على عليه السلام
پيوند ازدواج با فاطمه افتخار منحصر به فرد براى على مى باشد،همانند سبقت در اسلام. (7) اين ازدواج نه تنها از جانب غيب پيشنهاد شده است كه مراسم آن هم با شركت ملكوتيان برگذار مىشود.خداى سبحان پيشنهاد مى دهد،جبرئيل بر اين پيوند عقد خطبه مى خواند و ملائكه خدا بر آن شهادت مى دهند و رسول الله صلى الله عليه و آله به سيادت شكوه آن شهادت مى دهد. (8) و فرشتگانى مانند جبرئيل و ميكائيل همراه با هفتاد هزار فرشته در مراسم شركت و جبرئيل و ميكائيل تكبير مى گويند.و از همين تكبير فرشتگان رسم شد در ميان مسلمانان كه در مراسم عقد و عروسى تكبير بگويند. (9)
پى نوشت:
1.فاطمه عليها السلام الگوى زندگى،ص 143.
2.كشف الغمة،ص 368.
3.بحار،ج 43،ص 104.
4.همان،ص 98.
5.حاشيه تفسير طبرى،ج 28،ص 24،بحار،ج 41،ص 27.
6.بيشتر تاريخها ازدواج على و فاطمه را سال دوم هجرى ثبت نمودهاند،گرچه برخى مانند يعقوبى اين پيوند را در سال اول هجرى عنوان مىكند.طبرى،ج 2،ص 356،بحار،ج 43،ص 136،مروج الذهب،ج 2،ص 288،يعقوبى،ج 1،ص 360.
7.اسد الغابة،ج 4،ص 109.
8.كشف الغمة،ص 368.
9.بحار،ج 43،ص 104.
امام على(ع) الگوى زندگى صفحه 70
نویسنده:حبيب الله احمدی