زمان شناسى

45 - عرض كردم انسان چگونه با حوادث غيرمترقبه برخورد كند كه غافلگير نشود؟
قال عليه السلام : من عرف الايام لم يغفل عن الاستعداد لها . (46)
كسى كه زمان شناس باشد (و دورانديش و آينده نگر) هرگز از آمادگى براى آينده و حوادث غافل نمى شود (در هر مورد به مقتضاى زمان و مكان و شرايط، پيش بينى لازم را انجام مى دهد.)
46 - گفتم : مولاى من چگونه از بايد از وقت استفاده كرد؟
فقال عليه السلام : اعمل لكل يوم بما فيه ترشد . (47)
كار هر روز را در همان روز انجام بده (و به فردا و روز ديگر موكول نكن ) تا موفق شوى .
47 - عرض كردم : گاهى كارها زياد است و وقت كم مى آيد چگونه بايد از زمان استفاده كرد تا به همه كارها برسيم ؟
فقال عليه السلام : ان ليلك و نهارك لا يستوعبان جميع حاجاتك فاقسمها بين عملك و راحتك . (48)
فرمود: (آرى هرگز) شب و روز تو براى تمام كارهايت كافى نيست .
پس (تنها راه بهره گيرى صحيح اين است كه ) بايد كارها را تقسيم بندى كنى و امور مهم را اول انجام دهى و ضمنا وقتى براى استراحت بگذارى (كه فرسوده نگردى و از پا درنيايى ).
48 - مثلا به چه كارهايى بيشتر بايد اهميت داد؟
فرمودند: به كارهاى اساسى ، زيربنايى و برنامه ريزى شده و نه كارهاى مقطعى و زودگذر و بى نتيجه و تكرارى زيرا:
الاشتغال بالفائت يضيع الوقت .
سرگرم كارهاى مقطعى شدن فقط وقت تلف كردن است . (49)
و شر ما شغل به المرء وقته الفضول .
بدترين راه اتلاف اوقات مفيد سرگرم شدن به كارهاى كم فايده و كم اهميت و بى نتيجه است . (كه فرصت ها را از دست مى گيرد و جوانى و استعداد و عمر آدمى را به هدر مى دهد، و يك روز كه چشم باز مى كند خود را مغبون و عقب افتاده و شكست خورده مى بيند و چاره اى هم براى جبران ندارد. لذا از اول بايد بگونه اى عمل كند كه كارهاى مهم و اساسى و مفيد در اولويت قرار گيرد.)

پاورقی

46- تحف العقول ، ص 222.
47- غررالحكم .
48- غرر.
49- الحديث مرحوم فلسفى