[سوره النساء (4): آيات 36 و41]

تفسير جامع، ج‏2، ص: 69

وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكِينِ وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالاً فَخُوراً (36)

فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‏ هؤُلاءِ شَهِيداً (41)

عياشى روايت كرده در آيه وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً از حضرت صادق عليه السّلام فرمود رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم يكى از والدين است و أمير المؤمنين عليه السّلام نيز يكى ديگر از والدين است ابى بصير گفت حضورش عرض كردم آيا در قرآن شاهدى بر اين فرمايشاتتان ميباشد؟ اين آيه را قرائت فرمود.

ابن شهر آشوب از پيغمبر اكرم بسند خود روايت كرده فرمود من و على دو پدر اين امت ميباشيم و بعضى عاق على ميشوند.

محمد بن جرير بن خالد در كتاب مناقب روايت كرده كه روزى پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بامير المؤمنين فرمود از منزل بيرون رفته و بمردم اعلام كن و بگو آگاه باشيد هر كس در اجرت و مزد باجيرى ظلم كند لعنت خداوند بر او باد و هر كس با غير موالى و بزرگان خود دوستى كند خداوند او را لعنت كند و هر كس پدر و مادر خود را دشنام دهد لعنت خدا بر او باد امير المؤمنين مردم را صدا زد و فرمايشات پيغمبر اكرم را ابلاغ نمود عمر و جماعتى ديگر از مردم خدمت پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آمده عرض كردند بياناتى كه على بمردم اعلام نمود تفسير هم دارد؟ فرمود بلى خداوند ميفرمايد لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ پس هر كه ستم نمايد بمادر اجر و مزد ما كه دوستى اهلبيت من است بر او لعنت خدا باد و ميفرمايد النَّبِيُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ هر كه را من مولاى او هستم على مولاى اوست هر كس دوست بدارد غير على و ذريه او را بر او باد لعنت خداوند گواه باشيد اى مردم من و على دو پدر اين امت هستيم هر كس سبّ كند يكى از ما را لعنت خدا بر او باد وقتى كه عمر از حضور پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بيرون رفت گفت اى اصحاب محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پيغمبر اكرم نه در روز غدير خم و نه در غير آنروز باندازه‏اى كه امروز بر ولايت على تاكيد فرمود تاكيدى نكرده بودند حسان بن ثابت گفت اين فرمايشات پيغمبر اكرم هفده روز پيش از رحلت حضرت بود در كافى ذيل آيه فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده فرمود اين آيه نازلشده در باره امت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به تنهائى كه در هر زمانى امامى از اهل بيت ميباشد كه گواه بر امت است و محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در هر زمان گواه است بر ما ائمه.

و در بصائر الدرجات سعد بن عبد اللّه از امير المؤمنين عليه السّلام روايت كرده فرمود صاحبان صراط اوصياء و ائمه باشند توقف كنند در صراط، كسى از آنجا عبور نكند جز آنهائيكه امامان را شناخته و معرفت بحق آنان داشته باشند شناسانيده خداوند بائمه دوستدارانشان را و ائمه گواه بر مردم باشند و پيغمبر اكرم گواه بر ائمه است خدا عهد و ميثاق گرفته از مردم بر اطاعت و فرمانبردارى آنها از ائمه و اينست معناى آيه شريفه.

عياشى از ابى بصير روايت كرده گفت سؤال نمودم از حضرت باقر عليه السّلام معنى آيه را فرمود پيغمبر اكرم بامير المؤمنين فرمود اي على روز قيامت كه شود خداوند امر كند هر پيغمبر و وصى او را حاضر كنند تا بر امت خود گواهى دهند و تو را بخوانند تا بر امت من گواهى دهى.

و در آيه يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا از آنحضرت روايت كرده فرمود امير المؤمنين خطبه خواند و در آن بيان فرمود روز قيامت مهر زنند بر زبانها و كسى قدرت بر سخن گفتن نداشته باشد سپس اعضاء و جوارح انسان را بسخن در آورند تا گواهى دهد بآنچه عمل كرده و پنهان ندارد چيزي را.

و بسند ديگر از حضرت باقر عليه السّلام روايت كرده فرمود كسانيكه ستم و معصيت كردند در حق امير المؤمنين عليه السّلام روز قيامت آرزو ميكنند كه ايكاش زمين آنها را فرو ميبرد در آن روز كه بر غصب خلافت آنجناب اجتماع كرده و آنچه كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در باره امير المؤمنين عليه السّلام فرموده كتمان نمى‏نمودند.