كتاب شناسي مختصر مجمع البيان
« مختصر مجمع البيان» خلاصه از از كتاب مجمع البيان طبرسى است كه توسط شيخ محمد باقر ناصرى انجام و منتشر شده است.
انگيزه مؤلف
ناصرى در مقدمه خود مى نويسد: در حوزه علميه شهر ناصريه به تدريس تفسير قرآن مشغول بودم، احساس كردم به تفسيرى نياز است كه شامل آيات الاحكام، اسباب نزول، بيان مفردات و مطرح كردن برخى مطالب قرآنى بر اساس ديدگاه شيعه و روايات اهل بيت( ع) باشد، بعد از مشورت فراوان به اين نتيجه رسيدم كه تفسير مجمع البيان را خلاصه نمايم.
روش تلخيص
ناصرى در مقدمه مى نويسد:« سعى كردم از چارچوب تفسير مجمع البيان خارج نشوم، بدين جهت اغلب از تعابير، جملات و كلمات آن استفاده كردم. قصص، احكام و آراء مختصر و كوتاه برگزيدم و بخشهاى بيان آيات، احكام و اسباب نزول را بيشتر مورد توجه قرار دادم. از خوض در ادبيات و لغت پرهيز نموده، مطالب اين بخش را كنار گذاشتم. از اخبار و روايات و آراء به آنچه غرض را مى رساند اكتفا نمودم.»
بنابر اين سير ورود و خروج ايشان به بحث به اين ترتيب است كه، در هر سوره ابتدا كلياتى درباره سوره از قبيل نام، مكى مدنى بودن و تعداد آيات مطرح مى كند سپس به بيان معنا و توضيح آيه مى پردازد، در اين ميان، اشاره اى نيز به معناى برخى لغات و وجوه و احتمالات در معناى آن خواهد داشت، به همين جهت مطالعه كننده اثرى از عناوين النزول، فضلها( سوره)، التوضيح، اللغة، الاعراب، القراءة، الحجة، و المعنى و عنوانهاى موضوعى مانند: فصل فى التقوى و المتقى، كه براى تفكيك مطالب و نظم بيشتر از طرف مرحوم طبرسى انتخاب شده بود نخواهيد ديد لذا اين مختصر بيشتر، مختصر بخش« توضيح» و« المعنى» خواهد بود، با اين وصف رويكردى اجتهادى، روايى به خود گرفته است كه جنبه تربيتى و هدايتى نيز خواهد داشت.
چينش فعلى مختصر مجمع بنا به گفته ناصرى، 8 سال زمان به خود اختصاص داد و در سال 1400 ق پايان يافت.
مقدمه اى كوتاه از ناصرى در ابتداى تفسير به چشم مى خورد كه شامل مطالبى در فضل قرآن و عظمت آن، علم تفسير و جايگاه آن، جايگاه قرآن، اهل بيت( ع) و قرآن، جايگاه تفسير مجمع البيان و مؤلف آن، انگيزه خود از تلخيص مجمع البيان و شيوه آن مى باشد.
نسخه شناسى
نسخه حاضر از مختصر مجمع البيان، در سال 1413 ق توسط مؤسسه انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، در 3 مجلد با قطع وزيرى به عنوان چاپ دوم به بازار عرضه شده است. فهرستى بر اساس سوره ها نيز آخر هر جزء راهنماى محققين خواهد بود.
چاپ ديگر آن در بيروت به سال 1989 م در 3 مجلد ارائه گرديده است.
منابع مقاله:
1- مقدمه مختصر مجمع البيان و ساير مجلدات آن
جستجو
دیگر سایت های موسسه
