محمّد بن مرتضى مشهور به ملا محسن فيض كاشانى
محمّد بن مرتضى مشهور به ملامحسن فيض كاشانى يكى از اكابر علماى اماميّه، در چهاردهم صفر سال 1007 ق در كاشان به دنيا آمد. وى در دو سالگى پدر خود را از دست داد و دايى و عمويش تربيت او را به عهده گرفتند. ايشان مقدّمات علوم را تا سن بلوغ در كاشان و در نزد عمو و دايى فرا گرفت. بيست ساله بود كه براى ادامه تحصيل به اصفهان مهاجرت كرد و از اساتيد برجستهى آن ديار كسب فيض نمود.
از جمله اساتيد اين عالم بزرگ عبارتند از: ملاّ محمدّ تقى مجلسى، شيخ بهايى، ميرداماد، ميرفندرسكى و ملاّصدرا.
ملاّمحسن پس از آن براى كسب علم از سيد ماجد بحرانى به شيراز كوچ كرد و مدّت دو سال به تكميل علم حديث و روايت پرداخت و بار ديگر به اصفهان بازگشت. بعد از آن براى انجام فريضهى حج به مكّه مشرف شده و در آنجا به ملاقات شيخ محمد زينالدين عاملى رفته و از آن بزرگوار نيز كسب فيض نمود.
پس از مراجعت از مكّه، وقتى ملاّصدرا از شيراز به شهر مقدّس قم مهاجرت كرد و در روستاى كهك اقامت گزيد، ملاّمحسن و عبدالرّزاق لاهيجى نيز به آنجا رفته و مدّت هشت سال مونس تنهايى او بودند، و در همين دوران بود كه ملاّصدرا دو دختر فاضل و عالم خود را به دو شاگردش ملاّمحسن و ملاّ عبدالرزاق تزويج كرد. سپس ملاّمحسن فيض كاشانى همراه ملاّصدرا به شيراز رفت و بعد از دو سال به كاشان بازگشت و به امر تدريس، تعليم، تبليغ و تاليف و تصنيف مشغول گرديد.
ملامحسن كاشانى در دوران زندگى پربار خود شاگردانى را تقديم جهان تشيّع كرد. از جمله ى آن بزرگواران عبارتند از: علم الهدى فرزند خود فيض، معينالدين فرزند ديگر فيض، عبدالغفور برادر فيض، شاه مرتضى دوّم پسر برادر فيض، ضياءالدين محمّد، ملاّشاه فضلالله، ملا محمّدباقر مجلسى، سيّد نعمت الله جزايرى، قاضى سعيد قمى، ملا محمدصادق خضرى، شمس الدين محمّد قمى، شيخ محمدمحسن عرفان شيرازى و بسيارى از علماى ديگر.
سرانجام ملامحسن فيض در سن 84 سالگى، در 22 ربيع الثانى سال 1091 در شهر كاشان از دنيا رفت و در قبرستانى كه در زمان حياتش زمين آن را خريدارى و وقف نموده بود، به خاك سپرده شد.
آثار:
بنابر آنچه نقل شده مرحوم فيض نزديك به دويست جلد كتاب ارزشمند در علوم و فنون مختلف تأليف كرده است. برخى از تأليفات اين مرد بزرگ عبارتند از:
1 تفسير صافى.
2 الوافى
3 الشافى
4 النوادر
5 المحجة البيضاء
6 مفاتيح الشرايع
7 اصول المعارف
8 علم اليقين
9 حقّ اليقين
10 عين اليقين
11 ضياءالقلب، الفت نامه
12 زادالسالك
13 شوق المهدى
14 ديوان قصائد
*نعمتى، محمدرضا
درباره تهيه نشده است.
*درايتى، محمدحسين
محمد حسين درايتى
« محمد حسين درايتى»، در سال 1355 وارد حوزه علميه مشهد شد و به مدت 4 سال در مدرسه علميه موسوى نژاد ادبيات عرب، منطق، بيان، اصول فقه، عقايد و احكام را به پايان برد و سپس لمعه را در محضر استاد جناب آقاى صالحى فراگرفت و رسائل و اكثر مكاسب و مقدارى از كفايتين را در محضر آية الله مرتضوى به پايان برد و همزمان به تدريس در حوزه اشتغال داشته و اين امر را در سالهاى بعد نيز ادامه داد.
در سال 1362، به حوزه علميه قم منتقل شد و ادامه مكاسب و كفايتين را در محضر استاد محقق داماد تلمذ كرد و در سال 64 دروس سطح را به پايان برد. وى، به مدت سه سال به درس خاج اصول آية الله وحيد خراسانى حاضر شد و از سال 74 به مدت دو سال در خارج اصول آية الله تبريزى و از سال 66 تا 79 در درس خارج فقه آن فقيه بهصورت مستمر حاضر شد.
وى، همچنين در دروس خارج آية الله فاضل و منتظرى حاضر شد و در خلال اين ايام، از تحصيل فلسفه نيز غافل نگرديد و از محضر اساتيدى همچون عبداللهيان، فياض و شيرازى استفاده برد و در تفسير از محضر آية الله جوادى آملى و مشكينى استفاده كرد.
استاد، از سال 63 با معجم بحار، كار تحقيق را آغاز كرد و در سال 65 به تحقيق بر روى غرر الحكم مشغول شد و در سال 66 كار آن را به انجام رساند و همزمان، كار معجم غرر را نيز شروع كرده و از سال 66 تا 78 به صورت مستمر در مركز تحقيقات وابسته به دفتر تبليغات اسلامى و در واحد احياء آثار، مشغول انجام كارهاى تحقيقى گرديد. وى، در مراكزى ديگر، از قبيل مؤسسه نشر آثار امام خمينى، بنياد معارف اسلامى امام رضا( ع) و مركز تحقيقات دار الحديث نيز همكارى داشته است.
آثار
وى، كار تحقيق بر روى آثار زير را انجام داده است:
1. الاصفى فى تفسير القرآن؛
2. الحاشية على اصول الكافى؛
3. الدر المنظوم من كلام المعصوم و تليه الحاشية على اصول الكافى( كتاب التوحيد)؛
4. الرسائل الرجالية؛
5. القواعد الفقهية( للبجنوردى)؛
و...