زياد بن نضر

زياد بن نَضْر حارثي زياد فرزند نضر و هند زني از «بني زبيد» از اهالي کوفه بود، مورخين نام پدرش را نضر حارثي ثبت کرده اند، و او را از افراد قبيله «بني حارث» مي دادند. وی از ياران[1]  والا مقام و با اخلاص امير مؤمنان و از فرماندهان لشکر[2]  ايشان بود. گفته‏ ها و مواضع او در «صِفّين» و ديگر مواقع، نشان مي‏ دهد که او از آگاهي عميقي برخوردار بوده و شناخت والايي از شخصيت مولا عليه السلام داشته است.  او در يکي از اين موضع گيري‏ها، بر پيشتازي علي عليه السلام در ايمان و جايگاه والاي او در کنار پيامبر خدا اشاره مي‏ کند و با تصويري دقيق از موضع و انديشه نيروهاي شام و پيشينه آنها، بر جنگيدن تأکيد مي‏کند.[3] وي از کوفياني است که براي اعتراض به عثمان به مدينه رو آوردند.[4]

زياد در زمان حکومت اميرمؤمنان (ع) در سپاه حضرت (ع) قرار گرفت و به عنوان سردار لشگر «بني مذحج و اشعريان» در رکاب امام علي (ع) به جنگ با سپاه معاويه پرداخت.

 زماني که حضرت امير (ع)در کوفه براي مردم سخنراني نمود زياد برخاست و عرض کرد: اي اميرمؤمنان (ع)به خدا توکل کن و به او اعتماد داشته باش و ما را براي ارشاد و کمک نزد اين دشمن بفرست که اگر خداوند براي آنان خير و نيکي بخوشاهد از تو با آن سابقه و پيشينه و خويشاونديت با پيامبر (ص) حمايت مي کنند و اگر توبه نکردند و جز جنگ چيزي نخواستند، ما با آنان مي جنگيم.... امام (ع) او را به همراه دوازده هزار سرباز به عنوان طلايه دار سپاه خويش جلوتر فرستاد و «شريح بن هاني» را به عنوان فرمانده گروه اندکي از مسلمين همراه او ساخت. زياد و شريح در ميان راه اختلاف نظر پيدا کردند و امام (ع) با فرستادن نامه اي اختلاف آنان را برطرف نمود تا اين که سپاه امام (ع) به صفين رسيد با شنيدن اين خبر شريح و زياد از «عانات» به محل استقرار امام (ع) رفتند زياد در روز سوم نبرد در کنار عمار ياسر قرار گرفت و به فرمان او به سپاه معاويه حمله کرد، اما در ميان ميدان «معاويه بن عمر عقيلي» برادر مادري خود را ديد خواست با او بجنگد اما کناره گيري کرد و هيچ نبردي ميان دو سپاه صورت نگرفت.زياد در روز چهارشنبه سال 37 ه.ق همراه جناح راست سپاه امام (ع) به فرماندهي «عبدالله بن بديل» با سپاه معاويه جنگيد و توسط آنان به شهادت رسيد. محل شهادت :صفين تاریخ شهادت : سال 37 هجري قمري

پی نوشت:

[1] رجال الطوسي:583:65.

[2] وقعة صفّين:214، تاريخ الطبري:12:5.

[3] وقعة صفّين:101.

[4] تاريخ الطبري:349:4، تاريخ دمشق:245:19، أنساب الأشراف:157:6.