مراد از ناصبى چيست؟ آيا شيعيان اهل سنت را ناصبى مى دانند يا خير؟

جواب اجمالى:
ناصبى به كسى گويند كه با اهلبيت (علیهم السلام) دشمنى داشته باشد و يا به آنها دشنام و ناسزا بگويد. شيعيان به هيچ وجه اهل سنت را ناصبى نمى دانند. چون آنها هم اهلبيت (علیهم السلام) را دوست دارند و دشمنان آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را كافر مى دانند.
جواب تفصيلى:
مقدمه:
براى روشن شدن جواب مقدمةً به نكاتى اشاره مى شود:
آيات:
1- قرآن مى فرمايد، به چيزى كه آگاهى و اطلاع نداريد، اظهار نظر نكنيد «لا تفف ما ليس لك به علم ...1» از آنچه به آن آگاهى ندارى پيروى مكن، چرا كه گوش و چشم و دل همه مسئوولند «و از آنها در مورد كارهاى كه انجام مى دهند و ... سؤال مى شود».
2- مساله دوستى اهلبيت (ذوى القربى) و پرهيز از دشمنى آنها، مورد اتفاق فريقين مى باشد، چون هم قرآن بر اين مساله تأكيد دارد، و هم روايات خود عامه، اما قرآن مى فرمايد: «قل لا اسئلكم عليه اجراً ايد المودة فى القربى2» بگو: من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى كنم جز دوست داشتن نزديكانم (/ اهل بيتم) و هر كس كار نيكى انجام دهد بر نيكى اش مى افزايم. و بعضى آيات ديگر3.
اما روايات:
در دو قسمت بعضى از رواياتى را كه از طريق عامه نقل شده است بيان مى كنيم.
الف: روايات محبت به اهل بيت (علیه السلام)
1- زمخشرى از پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل مى كند كه فرمود: «الا و من مات على حب آل محمد مات شهيداً4» بيدار باشيد هر كس بر محبت آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بميرد شهيد از دنيا رفته ... بخشيده شده، توبه كننده ، مؤمن، از دنيا رفته، و ملك الموت بشارت بهشت مى دهد، و همچون عروسان وارد بهشت مى شود، و در قبر دو تا در براى او او به سمت بهشت باز مى شود و قبرش مزار ملائكه رحمت مى شود5.
2- پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «معرفة آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) برائة من النار، و حب آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) جواز على الصراط و الولاية لآل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) امانٌ عن العذاب6» شناخت آل محمد رهايى از آتش جهنم، دوستى آنها گذرنامه ى رد شدن از پل صراط، و ولايت آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) امان نامه اى است از عذاب.
ب: روايات بغض و دشمنى با اهل بيت‏
1- پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم  ) فرمود: «الا و من مات على بغض آل محمد مات كافراً» هر كسى بر بغض آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بميرد كافر از دنيا رفته است، و بوى بهشت به مشامش نمى رسد7.
2- پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم  ) فرمود: «علىٌ خير البشر من ابى فقد كفر» على بهترين بشر است هر كس ابا نمايد و قبول نكند كافر است8.
بعد از بيان مقدمه جواب قسمت اول شبهه اين است كه ناصبى دو تا معنى دارد.
1- معناى لغوى كه عبارت است از تعب و رنج، به زحمت انداختن، كوشش نمودن (اذا فرغت فانصب همٌّ ناصِبٌ) يعنى غم بارنج، عيش ناصب و زندگى با مشقت است9.
2- معناى اصطلاحى، به كسانى ناصبى گفته مى شود كه دشمنى با اهل بيت (علیهم السلام) دارند، و يا به آنان دشنام دهد، و يا به يكى از ائمه (علیهم السلام) دوازدهگانه شيعه دشمنى، و يا دشنام دهد10، اين اصطلاح دوم برگرفته از روايات خود اهلبيت (علیهم السلام)11 مى باشد كه به چند روايت به عنوان نمونه اشاره مى كنيم:
1- ابى بصير از امام صادق (علیه السلام) نقل مى كند كه حضرت فرمود: «مُدمِنُ الخمر كعابد و تن، و الناصب لآل محمد شرٌّ منه» شراب خوار مانند بت پرست است و دشمنى با آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) بدتر از شراب خوار است12.
2- از امام باقر (علیه السلام) سؤال شد كه آيا زن مؤمنه شيعه مى تواند با ناصبى ازدواج كند فرمود: «لا لانّ الناصب كافرٌ13» فرمود: نه، چون ناصبى كافر است.
3- در روايت ديگر مى خوانيم «ان الله تعالى لم يخلق خلقاً انجس من الكلب و ان الناصب لنا اهل البيت لا نجس منه14» به راستى كه خداوند نجس تر از سگ نيافريد، دشمن اهلبيت از سگ بدتر است. از اين سه روايت بخوبى استفاده مى شود كه مراد از ناصبى دشمن اهلبيت (علیه السلام) مى باشد، ضمناً استفاده مى شود كه آنها نجسند و كافر، و زن مسلمان نمى تواند با آنها ازدواج كند.
اما قسمت دوم شبهه كه شيعيان آيا اهل سنت را ناصبى مى دانند؟
بايد گفت: خير شيعيان اهل سنت را ناصبى نمى دانند چرا كه اولا اكثريت اهل سنت (غير از ناصبى ها) محبت اهلبيت را لازم مى دانند (طبق نص قرآن و روايات خود آنها كه قبلا اشاره شد، و شافعى يكى از سران چهار مذهب عامه افتخارش اين است «ان كان رفضاً حب آل محمد فليشهد الثقلان انى رافض15» اگر دوستى اهلبيت نشانه رافضى بودن است، جن و انس شهادت دهند كه من رافضى «و محب اهلبيت) هستم و ثانياً خود اهل سنت دشمن و مبغض اهلبيت را كافر مى دانند كه قبلا نقل شد، چگونه مى توان گفت آنها ناصبى مى باشند و ثالثاً ناصبى ها چنانكه گفته شد، نجس، ذبيحه آنها حرام، و ازدواج با آنها جائز نيست، اما اهل سنت را هيچ عالم شيعى چنين فتوایی درباره آنها نداده است، بلكه در رساله ها تصريح به حليت ذبيحه آنها، جواز ازدواج به آنها، و ... شده است و حتى همه علماى شيعه نماز بر جنازه مسلمان را واجب، و دفن و كفن ميت مسلمان را لازم مى دانند16.
خلاصه ى جواب قسمت اول شبهه‏
ناصبى يك معناى لغوى دارد. كه به معناى رنج و خستگى و كوشش و ... مى باشد و يك معناى اصطلاحى دارد كه برگفته از روايات اهلبيت (علیه السلام) مى باشد و آن اينكه كسى با اهلبيت دشمنى داشته باشد يا به آنها دشنام و ناسزا بگويد.
خلاصه ى جواب قسمت دوم شبهه‏
به هيچ وجه عامه از نظر شيعيان ناصبى نمى باشند، چون آنها:
اولا اهلبيت را دوست دارند؛
ثانياً دشمنان آل محمد (علیه السلام) را كافر مى دانند،
ثالثاً تمام علماى ما فتوا بر جواز ازدواج با آنها، و وجوب دفن و نماز بر ميت آنها داده اند.

  • 1. سوره اسراء، آیه 36.
  • 2. سوره شورى، آیه 23
  • 3. سوره سباء، آیه 47 و سوره فرقان، آیه 57.
  • 4. محمد بن عمر زمخشرى، الكشاف (دار الكتاب العربى، 1407 ه- 1987 م) ج 4، ص 220.
  • 5. همان مدرك، دنبال حديث، نقل به صورت تلخيص
  • 6. حافظ سليمانى قندوزى، ينابيع المودة (مكتبة بصيرتى قم) ص 22.
  • 7. كشاف (پيشين) ج 4، ص 221.
  • 8. علاء الدين على المتقى، الهندى، كنزل العمال فى سنن الاقوال و الافعال (مؤسسة الرسالة، بيروت، 1405 ه- 1915 م) ج 11، ص 610.
  • 9. محمد راغب اصفهانى، المفردات فى غريب القرآن (دفتر نشر الكتاب چاپ دوم، 1404) ص 494. كلمه نصب و خليل بن احمد، ترتيب كتاب العين (مؤسسة نشر اسلامى جامعه مدرسين، چاپ اول، 1414) ص 807 كلمه نصب.
  • 10. رساله توضيح المسائل مراجع عظام، بحث كفر و اقسام آن، و عروة الوثقى، سيد يزدى، ج 1، بحث كفر (از بحث نجاسات) در بعضى رساله ها مساله 117- بعضى 113- بعضى 111.
  • 11. بعضى از لغويين نواصب را معنى نموده،" گروهى كه با امير المؤمنين دشمنى دارد"، ظاهراً بر گرفته از روايات باشد، احمد سياح- فرهنگ جامع عربى فارسى (كتابفروشى اسلام، چاپ هشتم، ج 4، ص 270، ماده نصب.
  • 12. محمد بن الحسن الحر العاملى، وسائل الشيعه (دار احياء التراث، لبنان) ج 18، ص 559، ح 12.
  • 13. همان، باب 10، من ابواب ما يحرم من النكاح، حديث 15.
  • 14. همان، ج 1، ص 159، ح 5.
  • 15. سلطان الواعظين، شبهاى پيشاور (دار الكتب الاسلامية، سى و هفتم، 1376) ص 64.
  • 16. رساله علميه تمام مراجع، بحث نماز بر ميت.
منابع: 

منبع: پاسخ به شبهات(1)، ص: 67