چرا شيعه به هنگام نماز، به طور دست بسته نماز نمى ‏خواند؟

الف: چون شيعه آن را حرام و هيچيك از مذاهب اهل سنت آن را واجب ندانسته‏ اند بلكه آن را عملى مستحب و نزد بعضى ديگر در نمازهاى واجب، مكروه شمرده ‏اند. مثلًا رييس مذهب مالكى نماز خواندن دست بسته را مكروه مى ‏داند و ظاهراً همه صحابه دست باز نماز مى ‏خواندند تا زمانی که عمر اين بدعت را گذاشت. عبداللّه بن زبير- از صحابه- و حسن بصرى و ابن سيرين- از تابعين- و ليث بن سعد و ابراهيم نخعى از اتباع تابعين قائل به ارسال بودند.
ب: پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در نماز اين كار را نمى‏كردند.
قرطبى مى‏ گويد: «اختلف العلماء في وضع اليدين أحدهما على الأخرى في الصلاة فَكَرِهَ ذلك مالك في‏الفرض وأجازه في النفل و رأى قوم أنّ هذا من سنن‏الصلاة و هم الجمهور، والسبب في اختلافهم أنَّهُ قد جاءت آثار ثابتة نقلت فيها صفة صلاته عليه الصلاة والسلام، ولم ينقل فيها انّه كان يضع يده اليمنى على اليسرى وثبت ايضا أنّ الناس كانوا يؤمرون بذلك»1.
«يعنى درباره دست روى دست گذاشتن در نماز ميان علما اختلاف شده است، مالك آن را در نمازهاى واجب مكروه و بعضى ديگر جزو آداب و سنن نماز دانسته‏اند. و اين نظر جمهور اهل سنت است. و علت اين اختلاف نظر اين است كه رواياتى صحيح به ما رسيده است و نماز خواندن پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) راتوصيف مى‏كند و در آن نقل نشده است كه پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دست راست روى دست چپ مى‏گذاشت و از طرفى به مردم امر مى‏شد كه در نماز دست روى دست بگذارند.»
ج- عمده دليل جمهور، روايت بخارى و مسلِم است.
 روايت بخارى: «عن ابى حازم عن سهل بن سعد قال: كان الناس يؤمرون أن يضع الرجل اليد اليمنى على ذراعه اليسرى في الصلاة قال ابوحازم لا أعلمه إلّا أن ينمى ذلك الى النَّبيّ»2
«ابو حازم از سهل بن سعد نقل مى‏ كند: مردم مأمور مى‏ شدند كه- مرد در نماز دست راست خود را بر ذراع چپ قرار دهند.
ابو حازم مى‏ گويد: اين مطلب را صحيح نمى ‏دانم مگر اينكه امر كننده آن پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد».
نكته: روشن نيست كه چه كسى مردم را به اين عمل امر كرده است؟ آيا عمر بوده و يا كس ديگر و چنانكه از عينى، شارح بخارى به دست مى ‏آيد، اين روايت مرسل است.3
عن علقمة بن وائل و مولى لهم انهما حدثاه عن ابيه وائل بن حجر أنّه راى النبي (صلی الله علیه و آله و سلم) رَفَع يَدَيهِ حين دخل الصلاة ... ثمّ وضع يده الُيمْنى عَلى الْيُسْرى4
اين روايت هم مرسل است؛ زيرا كه اهل سنت روايت علقمة بن وائل از پدرش را مرسل مى‏ دانند.
ابن حجر از ابن معين نقل مى ‏كند: «علقمة بن وائل عن أَبيه مرسل5»
د- اهل بيت پيامبر (علیه السلام) از آن نهى كرده و گاهى بعنوان «لا تفعل ذلك التكفير» و گاهى به عنوان «يفعل ذلك المجوس ...» از فعل آن جلوگيرى كرده ‏اند و طبق بعضى از نقل‏ها ريشه آن به اسراى عجم منتهى مى ‏شود و خليفه ثانى اين عمل را پسنديد و دستور داد در نماز آورده شود6.

• 1. بداية المجتهد، ج 1، ص 136.
• 2. صحيح بخارى، ج 1، ص 135.
• 3. عمدة القارى 278: 5. وهمچنين ازسيوطى. التوشيح على الجامع الصحيح، ج 1، ص 463 و نيل الأوطار، ج 2، ص 187.
• 4. صحيح مسلم، ج 1، ص 150
• 5. تهذيب‏التهذيب، ج 7، ص 247؛ تهذيب‏الكمال، ج 13، ص 193.
• 6. جواهر الكلام، ج 11، ص 19؛ مصباح الفقيه، ص 402.