عبارت سیزدهم
أَلَا إِنَّهُ الرَّشِيدُ السَّدِيدُ؛
بدانيد او رشد يافته و استوار است.
«رشيد»، صفت مشبه از ریشه «رشد» به معني اسم مفعول يعني «رشد کرده» است و «رشد» يعني روشن و پيشرفته و باليده. رشد در مقابل «غي» است. در قرآن هم داریم که: «قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ»1: راه روشن از گمراهي روشن و بیان و واضح شد. واژه «سديد» هم به معنی استوار است.
وقتي ميفرمايد: « أَلَا إِنَّهُ الرَّشِيدُ » يعني آگاه باشيد که حتماً امام زمان ع رشد یافته و راه هدايتش را پيدا کرده است و در صراط مستقيم است.
نکته دیگر اینکه « اَلَا إِنَّهُ الرَّشِيدُ » عبارت ديگري است از:
أَنَا صِرَاطُ اللَّهِ الْمُسْتَقِيمُ الَّذِي أَمَرَكُمْ بِاتِّبَاعِهِ ثُمَّ عَلِيٌّ مِنْ بَعْدِي ثُمَّ وُلْدِي مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةٌ يَهْدُونَ إِلَى الْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُون.2
اين عبارت از طرف پيامبر اکرم ص عصمت امام زمان ع و روشني راه ايشان را تضمين ميکند. اما همهي امامان ع معصومند ولی به چه دلیلی درباره اين امام بيشتر تأکيد فرمودند؟ در جواب میگوییم که: اين تأکيد به خاطر اين است که امام زمان ع مسئوليت مهم و بسیار بزرگی دارد که آن تشکيل حکومت جهاني و تأیید وتثبیت آن است. لذا کار هر قدر بزرگتر باشد، احتمال خطاي آن نیز بيشتر است و چون برنامهي آن حضرت يک برنامهي استثنايي است که هيچ کدام از پيامبران الهي ع و حتی معصومین ع برای اجرای آن برنامه مکلّف نشده اند لذا پيامبر ص ميفرمايند: «أَلَا إِنَّهُ الرَّشِيد» تا احتمال وارد شدن هر گونه نقصی در کار آن بزرگوار ع منتفی شود.
از لغت رشيد دو مطلب دیگر نیز استنباط می شود. يکي صحيح بودن و دیگری در حال رشد بودن. لذا «الرشيد» يعني اینکه امام زمان ع غير از اين که در حال رشد و تکامل می باشد، در راه مستقيم نیز قرار دارد.
اما درباره واژه «سدید» باید گفت که: «أَلَا إِنَّهُ السَّدِيد» يعني در کار خودش محکم است، کوتاه نميآيد، سست نيست و تحت تأثير ملامت کسي قرار نميگيرد. يکي از صفاتي که امام زمان(ع) دارند این است که ترجمان آن، همان جملهاي است که پيغمبر(ص) راجع به اميرالمؤمنين(ع) فرمودند: «َولَا تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لَائِم»؛3يعني او کسي است که ملامتِ ملامتکنندهای او را در راه خدا عوض نميکند؛ و اين مسئلة مهم بهخاطر اين است که ايشان هم تکامل دارد وهم محکم است. آیة «إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ»4نشان میدهد که راه دين و تدين و راه درست، همگی راه استقامت است و سران دين که پيامبران بودند، کساني بودند که هميشه در ناراحتي و اذیت و آزار بودند؛ ولی پیوسته در مقابل آن سختیها مقاومت می کردند.
- 1. بقره: 256.
- 2. فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ج1، ص95؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج1، ص62؛ رضی الدین علی بن یوسف بن مطهر حلی، العدد القویة، ص177؛ سید رضی الدین علی بن موسی بن طاووس، التحصین، ص586؛ از دو منبع آخر با اندکی اختلاف.
- 3. سید رضی الدین علی بن موسی بن طاووس، إقبال الأعمال، ص296.
- 4. فصلت: 30.